Zespół do spraw wyjaśniania opinii publicznej treści informacji i materiałów dotyczących przyczyn i okoliczności katastrofy pod Smoleńskiem jest organem pomocniczym Prezesa Rady Ministrów i został powołany do życia na podstawie Zarządzenia nr 28 Prezesa Rady Ministrów z dnia 9 kwietnia 2013 r. [pobierz plik PDF]
Badanie wypadku samolotu Tu-154M pod Smoleńskiem prowadziła Komisja Badania Wypadków Lotniczych Lotnictwa Państwowego (tzw. Komisja Millera). Po zakończeniu badania w lipcu 2011 roku, zgodnie z obowiązującymi wówczas przepisami, została ona rozwiązana. Materiały będące podstawą do przygotowania Raportu końcowego, po zakończeniu prac przez Komisję i upublicznieniu raportu, zostały przekazane do prokuratury i Inspektoratu MON ds. Bezpieczeństwa Lotów w Poznaniu.
Konieczność powołania Zespołu wynikała z potrzeby wyjaśniania opinii publicznej ustaleń Komisji Millera zawartych w Raporcie końcowym opisującym przyczyny i okoliczności katastrofy lotniczej pod Smoleńskiem. Obszerny dokument, zawierający często skomplikowane analizy których opis wymaga komentarza, a także rozpowszechnianie w przestrzeni publicznej nieprawdziwych informacji odnoszących się do przyczyn katastrofy, dały impuls do utworzenia Zespołu ds. wyjaśniania przyczyn katastrofy smoleńskiej. Dodatkowo miały na to także wpływ nieuprawnione ataki nakierowane na podważenie uczciwości i rzetelności ustaleń Komisji Millera, które godzą w bezpieczeństwo wykonywania lotów, naruszając autorytet działającej zgodnie z polskim prawem instytucji zajmującej jedno z ważniejszych miejsc w systemie bezpieczeństwa lotniczego.
Zespół jest finansowany ze środków pochodzących z budżetu państwa. Ta forma finansowania Zespołu pozwala na transparentność ponoszonych wydatków na jego działalność.